Tóm tắt: Trình bày hoàn cảnh lịch sử cuộc tiếp xúc Đông - Tây và thái độ của sĩ phu Việt Nam qua hai giai đoạn: từ thế kỷ XVII đến nửa đầu thế kỷ XIX và từ nửa sau thế kỷ XIX đến trước chiến tranh thế giới thứ nhất. Phân tích sự phân hoá trong nhận thức tư tưởng của giới tinh hoa trí thức nước ta dẫn đến những cuộc vận động cải cách theo nhiều khuynh hướng khác
